De ring is af en dat brengt me 35 jaar terug in de tijd, naar het moment waarop de steen, een alexandriet ‘geef mij die ring maar’ in mijn leven kwam. Ik heb er twee jaar over gedaan maar nog langer over nagedacht. Eerst had ik die antieke ring waar de steen in zat om laten vormen tot hanger, daarna heb ik die weer omgevormd tot ring. Het goud was grotendeels opgegaan aan makersloon, de rest heb ik samen gesmolten met mijn moeders trouwring. Het zilver dat ik heb toegevoegd komt rechtstreeks uit de fabriek.
Al die tijd gedacht dat het een amethist was, blijkt niet zo te zijn. De steen verkleurt onder invloed van licht, meestal paars dan weer roodachtig tot roze of blauw.
Ik zat aan het einde van de middag op een gloednieuwe bank op één van mijn favoriete plekken in Sonsbeek om een appel te eten. Het was weer een drukke dag waarop ik vrijwilligerswerk heb gedaan bij 2Switch en twee prachtige lappen Afrikaanse wasdruk heb gescoord. Met dank aan Vera die ze voor me had klaargelegd, want ze weet hoe mooi ik ze vind. ‘Dat zijn hele dure stoffen’ zei Jaqueline tijdens het afrekenen en vroeg vervolgens 3 euro, een koopje op deze bijzondere dag. Ik ben ontregeld en liet me daarom helemaal opnemen door de groep collega’s bij de Textiel Inname. Terug naar de bank: ik zag en hoorde een zwerm kauwtjes die neerstreek in de kale kruin van een gigantische eik, die vervolgens onder luid gekakel weer naar een andere boom vloog. Het geluid was lekker, net als de zoetzure Elstar en ik dacht aan de KOAN – een onmogelijke vraag – wat is de juiste keuze? ter voorbereiding op de Zen Meditatie ’s avonds. Ik vroeg aan de kauwtjes ‘wat is de juiste boom?’, ‘dat maakt helemaal nik uit’ zeiden ze ‘we gaan gewoon door met heen en weer vliegen tot de zon onder is, het is volkomen WILLEKEURIG’. Ik liep nog een eindje door het bos om het antwoord te checken en hoorde heel TOEVALLIG de merels zingen tijdens de schemering, antwoord op de hulpvraag ‘wat is geluk?’ Het valt me toe.
Ik heb weer bessen geplukt in het vossenbessenbos, dit keer een andere route genomen, via de Rozendaalsestraat de Monnikensteeg in van het begin tot het einde. Het was wel een flinke klim maar zonder de drukte van de Apeldoornseweg en regelmatig heb ik gelopen met de fiets. Ik ging onder de A12 door, rechtdoor op de kruizing met de Schelmseweg tot aan de weg die parallel aan de snelweg loopt, langs Delhuizen tot de kruizing met de Koningsweg. Ik sloeg rechts af over het wildrooster en nam de koninklijke route – een zandpad met verhard fietspad ernaast – tot vlak voor de bank met het ruime uitzicht over het Rozendaalse Veld. Daar zag ik runderen staan die wel blond leken en moest denken aan ‘White Buffalo Calf Woman’ een personage uit de Amerikaanse mythologie. Een van de runderen volgde me met haar/zijn blik en gevaarlijke hoorns en daarom kwam ik niet dichtbij, wat ik wel had gewild. Ik zag dat de bessenstruiken het fietspad zijn overgestoken, vermengd met heide en gras. Het bos staat vol met bessen die goed rijp zijn en plukken maar, drie tankjes vol is genoeg. Ik dacht aan die keer, toen ik nog te schijterig was om alleen te gaan, dat er een hert naast me stond te grazen. Mijn conclusie nu is dat het een hallucinatie was, een levensechte verschijning met de boodschap: je bent niet alleen.
Onder water gelopen Koningsweg
Op de terugweg nam ik het Kerkpad – Kerkepad – dat ik enkel kende uit verhalen, midden over de heide, aflopend en soms te mul om te fietsen. Helemaal langs het hek rondom kasteel Rozendaal kwam ik op de Schelmseweg uit en fietste naar de Arnhemse Allee die onder de A12 door overgaat in de Rozendaalsestraat en rolde Arnhem weer binnen.
Is voor mij geen vanzelfsprekendheid, beschadigd door het getreiter in mijn jeugd vanwege een afwijkend uiterlijk. Sluik blond en egaal blank versus krullend rood en gespikkeld wit. Ik heb nu de gelegenheid om af te rekenen met deze bubbel die telkens opduikt. Het is de kunst om er een punt te maken en dat is wat ik doe! Ik loop regelmatig met Bibi – bonushond – aan de overkant langs de Rijn, in Bakenhof. Daar is een plek waar ik afstand ervaar van de stad, een krib waar ik mijn appel eet aan het einde van de middag. Het is een oude gewoonte om langs de rivier te zitten mijmeren over het leven. Vroeger was het de Dinkel in Twente, later werd het de Waal bij Nijmegen, nu is het – al heel lang – de Rijn in Arnhem.
WOEF stukje van de oude oude brug
Ik hoop nog op de IJssel, rivier die vaak op mijn pad komt. Liselore Gerritsen schreef er een liedje over waarin ze zingt ‘iedereen heeft een rivier, en ik, ik heb de IJssel’.
Er zat een grote spin in de slaapkamer op de muur boven het raam vlak tegen het plafond. Ik vond het niet zo’n goed idee en heb een glas gepakt, kartonnetje en huishoudtrap. Zo zag ik de spin mooi bewegen met haar/zijn lange poten achter glas en zette haar/hem buiten. Een week later zat er weer een spin, iets kleiner en die mocht blijven, boven in de hoek naast het raam. Ze – ik noem haar zo – kreeg gezelschap van een tweede spin, oh jee! en stelde me een hele familie spin voor. Maar nee, het was de spin zelf die zich van haar krappe jas ontdeed, de verstrengeling duurde enkele dagen. Ze bleef zitten waar ze zat en groeide tot wel twee maal zo groot in haar nieuwe omhulsel en bleef nog een poosje. Ze vrat ze haar eigen huid op die verschrompelde en transparant werd. Een paar dagen geleden zat ze op het plafond, schrok van mij toen ik het licht aan deed en liep met snelle pasjes richting raam. Spin zal honger gehad hebben, klaar met de transformatie, heb haar niet meer gezien.
We spraken af op parkeerplaats ‘de Brandtoren’ dichtbij het Lege Gebied zoals ik het noem voor een avondwandeling. Doremieke pikte me om 18.50 uur op bij de rotonde in Rheden waar ik net met de trein was aangekomen, net als Herman. Haar man was er ook bij met de honden Lily en Izzy, en Myriam. Daar wachtten we op Gerlinde en nog een poosje op twee dames die het niet konden vinden, zodat we zonder hen vertrokken. We liepen in de richting van het bronzen beeld ‘Highlanders’ dat sinds 2013 in the middle of nowhere staat. Onderweg vertelde Door dat Gerlinde ‘uitbehandeld’ is en dat kleurde mijn beleving van de wandeling. Ik dacht aan mijn eigen chemo in 2011, waardoor ik mij afschermde van opgetogen sfeer in de groep. Plotseling dacht ik de veldleeuwerik te horen, die er een hele poos niet meer was, en zag ze net als de vogeltjes vliegen die ik zo lang niet heb gezien op de Veluwe.
P aan de rand van het Rozendaalse Zand
We gingen naar dit stille glooiende gebied op een moment waarop ik van slag ben vanwege familieperikelen. Het heeft met de reünie te maken die we vanwege de 100ste geboortedag van mijn vader gepland hebben, in 2024. Ik heb al 23 jaar geen contact met mijn jongste broer Mark en af en toe moet het verdriet er uit. Voor het slapen gaan stuurde ik een vraag naar mijn onbewuste brein ‘wat moet ik hiermee?’ en kreeg de volgende ochtend antwoord ‘van los zand kun je geen toren bouwen’.
Ze schold me midden op straat uit vanwege mijn eerdere uitspraken omtrent haar vechtscheiding met H die de kinderen toegewezen kreeg. Ik heb haar gezegd dat kinderen vaak voor de meest stabiele ouder kiezen, wat ik leerde in Veluweland, centrum voor Psychotherapie in Lunteren. Dat viel niet in goeie aarde maar het was niet mijn bedoeling om te kwetsen en dit voelde ik niet goed aan. Het was in 2006 en dat weet ik omdat AM 50 werd in januari 2007 en Zebrapad 40, wat ze vierden bij het Openluchtmuseum in de Kasteelboerderij. Ik was er graag bij geweest maar Maan stak er een stokje voor ‘als zij komt dan kom ik niet’ dreigde ze. AM ging er in mee en nodigde me wel bij haar thuis uit om te komen eten op de verjaardag zelf. De vriendschap kwam onder druk te staan want voortaan stond Maan tussen ons in maar we kabbelden voort. Zebrapad stak me een hart onder de riem en het leven ging door, zonder de eetgroep van AM. Er was meer dat ons bond, de honden Makker, Berdush en Tati, van respectievelijk AM, Zebrapad en mij. Er gleden jaren voorbij tot 2011 toen er een tumor in mijn borst zat, waar ik voor in behandeling moest. Maan stuurde mij een lieve kaart en nodigde mij weer een poosje later uit om deel te nemen aan eetgroep 2, zonder AM weliswaar. Ik ging daar op in alhoewel het me niet lekker zat waar ik de vinger nog niet op kon leggen. Het is weer wat jaren geleden, inmiddels heb ik depressie nummer 2 meegemaakt waarin mijn jeugd – gepest met mijn uiterlijk – aan de orde kwam. Buitensluiten is één van de mechanismen waar ik me niet bewust van was, die ondergronds ging. Ik dacht nooit dat ik er onder leed en toch is het waar!
