1
2
3
4
5
6
Om 8.25 uur kom ik aangelopen vanuit het bijna lege fietsenschuurtje en zie dat de deur dicht is. Ik bel aan en het duurt een poosje tot Danilo komt aangelopen die me vriendelijk binnenlaat. Het kantoor is donker en leeg maar Jonnie en Angela staan vlak om de hoek in de sluis waar de kooien staan te praten. Rustig bereid ik het werk voor om te beginnen met handschoentjes pakken terwijl ik zie dat er enkel een aantal Oekraïense collega’s aanwezig zijn. Geen Liliana en geen Safia voor een babbeltje, en geen Hanan of een ander die Nederlands spreekt. Ik neem een kooi met broeken en nestel me tussen de vrouwen in, ook goed. Na een poosje komt Angela aangelopen die heel zuur kijkt zoals vaker en vertelt me dat ik geen broeken mocht pakken. Ze had kruisjes gezet op de kooien die het eerst gedaan moesten worden. ‘Hoe moet ik dat weten?’ vroeg ik haar, ‘dat is vorige week bepaald’ zei ze bits, ‘ik was toen vrij’. ‘Je had ons kunnen vragen’ vervolgde ze ‘want ze stonden in de sluis’ wat niet waar is. Het klopt dat ze daar stonden maar eerder hadden die twee de deur al niet geopend voor mij. Komt bij dat locatie-leider Jonnie sowieso niet praat met ons, de collega’s op de werkvloer. Mede dankzij mijn vrijwillige inzet hebben zij anders wel een mooi salaris. De gebruikelijke discussie kwam weer op gang en opnieuw zei ze ‘er is veel gedoe’ terwijl haar blik nog meer verzuurde. ‘Je hoeft het niet op mij af te reageren’ heb ik gezegd enne ‘ik heb hier geen zin in, ik doe dit werk vrijwillig en, ik ben klaar met dat onvriendelijke gedrag van je’. Dit heb ik dus gezegd terwijl de emoties hoog opliepen en zij wegliep terwijl iedereen het hoorde maar niet verstond. Ik had me vanochtend thuis voorgenomen om per 1 juni ontslag te nemen maar eigenlijk wilde ik meteen wel weg. Er lag nog een stapeltje kleding op kantoor van woensdag dat ik graag mee naar huis wou nemen … maar nu komt het! Voor het eerst in al die jaren ben ik niet helemaal gesloopt na thuiskomst. Er heeft een doorbraak plaatsgevonden die voor mij blijkbaar essentieel is geweest. Ik heb Angela een grote bek gegeven, op het moment dat ik niet meer bang ben om ontslagen te worden. Pas later dringt door dat Katja me deze keer van de ondergang heeft gered met haar liefdevolle blik, Danilo met zijn belangstelling. ‘Ga je wat leuks doen in het weekend?’ Ik ging naar Wijk aan Zee ‘dat is toevallig’ zei hij en ik vroeg of hij daar soms vandaan kwam. ‘Nee, uit Colombia, dat weet je toch wel, daarna Rotterdam en nu woon ik in Tiel’. Het toeval was dat hij dat net vroeg op een moment dat ik het hard nodig had dat iemand dat deed. De Oekraïense vrouwen met hun pogingen om mij ‘eet smakelijk’ of ‘fijn weekend’ te wensen gaven mij het gevoel dat ik er mag zijn.
7
Ik doe mijn best om begrip voor haar te hebben maar laat me niet telkens afblaffen. Het kan zijn dat Jaqueline te lief is en haar nodig heeft als bewaker van de goeie orde. Pas kwam er een lading gevangenispersoneelskleding langs op mijn tafel. Ik liet één van de shirts zien aan Nuray met ‘penitiaire inrichting’ erop, ‘voor Angela’ zei ze. Dat heeft me op dit idee gebracht waar ik anders niet op was gekomen. Nog een scene die me te binnen schiet: ik liet kleding opschrijven door Jaqueline aan haar tafel. Ik wist zeker dat er geen rekening open stond maar ze zei van wel. Ik volhardde maar ze bleef erbij en zij was zo getuige van mijn gebrekkige geheugen. Onderweg naar huis wist ik het weer en schaamde me. Ik zie Jaqueline maar eens in de week en moest lang wachten met sorry zeggen. ‘Het spijt me dat ik zo eigenwijs was’. Die week erop pakte ik mijn kans en sprak het uit waarop ze vriendelijk vergeving gaf. Daarmee was de kous af dacht ik maar dat was het niet. Een poosje later wilde ik wat kleding op laten schrijven en betalen bij Angela, in het hok. Komt Jaqueline binnen die zei ‘met haar moet je uitkijken’ en dat klopt enigszins. Ik weet vaak niet meer wat ik mee naar huis heb genomen en smokkel soms wat. Het is echter niet mijn bedoeling om de zaak te flessen. Ik begrijp dat dit irritant is en verwoordde ‘het belang van een goeie administratie’. Het smokkelen daargelaten, ben ik als katholieke vrouw best eerlijk. Zondigen hoort erbij want anders valt er niets te biechten. Als ik van de Rekkelijken ben dan is Angela van de Rechtlijnigen.
8
De regel is nu nog verder genuanceerd en perfect, waar ik heel gelukkig van word. De afgelopen weken zag ik her en der wat stapeltjes liggen van mensen op tafels die niet aanwezig waren. Ik ging op onderzoek uit en ontdekte dat ‘we mogen bewaren’ aldus Hanan die een jurkje ging passen. Het duurt even voordat het tot me doordringt dat we voorgoed verlost zijn van het strenge bewind. Een goed moment voor een kaarsje in de Martinuskerk want dit is een mijlpaal. Hoe lang heeft het wel niet geduurd dat we vrijdags niets mee konden nemen waar ik zwaar onder heb geleden. Het meenemen van kleding is het cement van de groep, een verbindend element in de kudde. Wanneer was dit regime eigenlijk begonnen en hoeveel mensen zijn vertrokken sindsdien? In elk geval was het nog op de oude lokatie dat het helemaal uit de hand liep. Toen mochten we nog drie items per dag meenemen maar dat was niet genoeg voor enkele mensen. Er werden spullen verstopt en de leiding ging op speurtocht als iedereen weg was. Tijdens een meeting waar ik niet bij was – Iris praatte me bij – werd gedreigd met ontslag bij overtreding van de regel. Het verstoppen ging door en toen mochten we een tijdlang helemaal niets meer meenemen. Daarna kwam deze halfslachtige regel: op dinsdag, woensdag en donderdag twee stuks, op maandag en vrijdag niets. Als ik weleens werkte op dinsdag en donderdag vond Angela dat ik geluk had omdat ik tweemaal wat mee kon nemen. Uiteraard dacht ik daar anders over, wat ik niet met haar communiceerde. Deze toestand was niet vol te houden en daarom is deze crisis achteraf een geschenk uit de hemel.
9
Ik ben binnen en mij krijg je voorlopig niet meer weg. In feite is het bewaren hetzelfde als het verstoppen van voorheen, zonder dreiging met ontslag. Het aantal is wel drastisch afgenomen, van 15 items – 3 per dag – naar 3 items per week. Het is wat mij betreft meer dan genoeg en de aangekondigde prijsstijging neem ik op de koop toe.
10
Mijn lichaam denk er anders over middels gekriebel in mijn lijf dat niet meer door het stof wil gaan. Ik ben allergisch geworden en reageer dat af op Angela die haar stinkende best doet. Ze heeft een hekel aan mensen met uitkeringen want ‘iedereen moet werken, ook zij’ heeft ze ooit gezegd. Ze heeft de daad bij het woord gevoegd en dat is me niet in de koude kleren gaan zitten. Haar gespeelde vriendelijkheid valt niet meer te tolereren voor mij en daarom zal ik moeten vertrekken. Aanleiding is het aangekondigde feest voor het hele personeel in Westervoort, in zo’n tent voor bruiloften en partijen. Ik heb daar geen zin in alhoewel ik het me probeer voor te stellen. Ik zoek een houding die niet natuurlijk is want mijn lichaam zegt NEE dat wil ik niet.
11
Vandaag – 1 mei – was de grote aftrap van het afscheid nemen van 2Switch, op een woensdag waarop Jaqueline aanwezig was. Ze kwam wat later binnen en begroette mij heel hartelijk vanuit haar tafel. Het minste dat ik vraag geeft ze moeiteloos en dat maakt het weer moeilijk om weg te gaan. Ik ben omringd door lieve vrouwen, mooie mensen, een enkele man die ook een mooi mens is. Tijdens de pauze praat Vera me bij over de vervanging van haar keuken en het huis dat een schilderbeurt krijgt. Ze heeft ‘stellingen’ tegen haar huis staan waar ze niet om gevraagd heeft, wat betreft de timing. Het doet me denken aan mijn eigen ervaring die vooraf ging aan mijn werk hier bij de kledingsortering. Gelukkig is dat voorbij maar zij zit er middenin en houdt me wekelijks op de hoogte. Ik krijg daar dopamine van, net als van haar verhaal over de schattige labradoedel-pup van haar broer. Ik heb een mooie lap doorzichtig linnen en een prachtige trui gescoord. Die liggen met een briefje met mijn naam erop in bewaring op de tafel, tot vrijdag. Ook van het ritje via de P. Calandweg dwars door het bedrijventerrein Driepoorten die uitkomt op de Johan de Wittlaan word ik blij. In het Broek bij de Aldi koop ik verse broodjes, gevulde pasta met eekhoorntjesbrood en pesto, wat ik ook zal missen.
12
Aangeleerde zinloosheid is wetenschappelijk aangetoond en heet officieel aangeleerde hulpeloosheid. Middels dierproeven is bewezen dat ratten depressief worden wanneer er geen enkele beloning tegenover geleverde inspanning staat. Aangezien ik dit werk vrijwillig doe was het voor mij en andere vrijwilligers op vrijdag ‘helaasdag’. Een gevaar voor onze geestelijke gezondheid omdat ons de portie stofjes in het bloed ontzegd was. Dat heb ik een paar weken geleden met andere woorden aangegeven toen men het meenemen – scoren – wou afschaffen. ‘Het wordt heel zuur hier’ heb ik gezegd tegen Jaqueline en ook dat ik dan zou stoppen met het werk. Later gaf ze te kennen dat ditzelfde ook op andere locaties gezegd is en dat ze vrijwilligers wil koesteren. Dit geldt echter niet enkel voor ons maar ook voor betaalde werknemers want het werk is goor. Dopamine geeft ons plezier op een plek die het putje van de samenleving is, de onderste trede op de maatschappelijke ladder. Hier kom je terecht als je nergens anders aan de bak bent gekomen of gevlucht bent uit oorlogssituaties. Je bent nog net niet dakloos geworden of verslaafd en helemaal van de ladder gevallen. Het scheelde niet veel of mij was dat overkomen wat niemand mee wil maken, voordat ik met dit werk begon.
13
Het zou kunnen dat wij allebei de dupe zijn geworden van een zeker wanbeleid ten aanzien van het kopen van spullen die we vinden. Het parelvissen zonder bijvangst, geen kleding meenemen, op maan- en vrijdagen. In mijn geval betekende dat helemaal voor niets werken, wat al een hele poos gaande was. Om precies te zijn sinds het voorjaar van 2022 op de oude lokatie nog, de boerderij. Dat was de straf omdat mensen kleding verstopten die ze dezelfde dag niet konden meenemen. Dat is nu twee jaar geleden en deze crisis hangt er mee samen wat mij betreft. Het heeft beroep gedaan op mijn doorzettingsvermogen middels vele kaarsjes in de Martinuskerk. De hoop op betere tijden is me teveel geworden, terwijl goede tijd inmiddels is aangebroken. Ik ben verzuurd door het chagrijn, door teveel peper in mijn reet die ik mezelf heb toegediend. Wellicht is ook Angela gevoelig maar meer van het werken met de zweep erover. Het klikt niet maar dat heeft het nooit gedaan en het hoeft ook niet. Ik probeer het los te laten door mee te bewegen met de stroom, het motto van mijn ouders. Ik weet niet wat ik wil en probeer te voelen wat ik wil, elke dag weer en dat wisselt voortdurend.
14
De Moro-reflex is genoemd naar de Oostenrijkse kinderarts Ernst Moro (1874-1951) die deze onwillekeurige reactie van de spieren beschreven heeft. Het gaat hier om het – primaire – schrikreflex, ofwel: ‘wat te doen als er gevaar is’. De reflex ontwikkelt zich al in de baarmoeder, in het geval van de Moro als de foetus ongeveer 9 weken oud is. Direct na de geboorte kan de boreling over deze reflex beschikken. Normaal gesproken dooft deze reflex op een leeftijd van 2 tot 4 maanden uit. Wanneer een baby schrikt, opent hij/zij zijn/haar vingers en de armen en spreidt de benen. Vervolgens worden de armen voor de borst gebracht alsof hij/zij iemand omhelzen wil. Vaak gaat de baby meteen hierna hard huilen.
De oorspronkelijke functie van de Moro-reflex zou af te lezen kunnen zijn aan het gedrag van apen: een klein aapje klampt zich als er gevaar is met handjes en voetjes vast aan mama als zij mama’s vacht voelen. Ofwel: een baby schrikt, slaat armen en benen uit = ‘waar is mama?’ en als de handjes – in mindere mate ook de voetjes – mama’s huid voelen, klampt hij of zij zich vast. Het vastklampen zelf wordt meestal aangeduid als ‘palmreflex’: leg je vinger in de handpalm van een mensenbaby, en het knuistje sluit zich. Omdat vastklampen ook bij volwassen mensen veel zwaarder is dan ‘vechten of vluchten’, wordt daarbij extra adrenaline en cortisol afgescheiden in de bloedbaan.
De schrikreflex – startle reflex of schrikreactie – is een natuurlijke reactie op onverwachte en intense stimuli, zoals een hard geluid. Die komt tot uiting in spierreacties zoals contractie van de nekspieren, opspringen en knipperen van de oogleden. In experimenteel onderzoek naar aangeleerde angstigheid of vrees wordt veel gebruikgemaakt van de schrikreactie. Zij vormt een belangrijk element van diermodellen van aangeleerde angstigheid.
Uit: Wikipedia, de vrije encyclopedie.
Wat ik de komende vier weken heb te leren is omgaan met een leidinggevende die mij niet mag en omgekeerd. In de sfeer van 2Switch betekent dat minder gevoelig zijn voor de mening van anderen ‘la ma lullen’.
15
De hele ochtend niets gevonden dat de moeite waard was om te bewaren maar dat gaf niets. Ik ben thuis druk bezig met wassen van alle winterkleding die weer terug in de kast kan. Nog meer spullen in huis komt nu niet zo goed uit voor mij. De vrijheid om wel of niet iets mee te nemen scheelt echter alles! Ik krijg weer dopamine in mijn aderen in plaats van azijn in de bloedbaan. Ook voor het betaalde personeel is de nieuwe regel een vooruitgang alhoewel ze nog maar 3 items per week mee mogen nemen. Altijd de keuze hebben in plaats van enkel op dinsdag, woensdag en donderdag tot 12.30 uur. Het is zelfs beter dan ooit, toen iedereen elke dag 3 items per ochtend mocht meenemen en ’s middags niets. Binnenkort gaan de prijzen wel omhoog maar wat mij betreft gaat het daar niet om.
16
En de winnaar is Jeffrey van de eerste sortering die de zakken leegt op de band. Altijd aanwezig en vriendelijk, hulpvaardig als je hem nodig hebt bij het wegen van een kooi. Hij raakt mij door altijd ergens over te beginnen dat hem bezig houdt maar hij zal nooit concurreren. Hij let goed op of je wel of niet aandacht hebt voor hem, hij zal nooit inbreken. Tijdens de pauze tuurt hij vaak op zijn mobiel terwijl ie luistert naar de gesprekken die wel of niet gevoerd worden. Zijn gevoel voor humor is uitmuntend en daarmee laat Jeffrey zijn kwaliteit zien. Wat mij betreft is hij de nieuwe ster die hoog aan de hemel staat, naast Jaqueline die nog altijd de zon in huis is.